Wat is een opgieting? - Sauna Gespot

Een opgieting is een saunaritueel waarbij een mengsel van water en geurende etherische olieen op de warme saunakachel wordt gegoten. Het water/olie mengsel zal verdampen en de luchtvochtigheid verhogen. Hierdoor neemt de gevoelstemperatuur toe (de echte temperatuur daalt). De stoom, wordt vervolgens met een doek verspreidt door de cabine zodat ook de geurige olie tot zijn recht komt.

De stoom zorgt dat het warmer lijkt in de cabine. Als je op een hoger bankje zit zal de stoom zelfs als een warme deken over je neerdalen. Dat is een van de redenen om als beginner op een lage bank te gaan zitten. Zo kun je rustig wennen aan de sensatie en als je het te heet vindt kun je makkelijk naar buiten lopen.

Vaak geeft een saunameester ook een persoonlijke wapper. Hij of zij komt dan voor je staan en zwaait met zijn handdoek jouw kant op. De luchtstroom verbreekt het isolerende luchtlaagje rondom je lichaam waardoor het warmer lijkt. Soms leidt dit zelfs tot een gevoel van kippenvel. Voor de liefhebber een teken dat de opgieting geslaagd is.

De hele opgieting bestaat uit meerdere rondjes waarbij de saunameester water op de kachel giet en met zijn handdoek zwaait. Dit kan heel basic zijn maar ook aangevuld worden met muziek, licht, een verhaal, aparte geuren, bijzondere aankleding, klankschalen, ijs, smeersels zoals honing, etc. Na afloop staat er vaak een klein stukje fruit of drankje.

Wat is er leuk aan een opgieting?

Voor mij is een opgieting een extra ervaring, naast een normaal saunarondje. Ik zit namelijk ook heel graag in stilte te genieten van cabine en uitzicht of ik maak een praatje in de cabines waar dat mogelijk is. Een opgieting is van een andere orde.

Allereerst is de warmte beleving heel anders. Tijdens een opgieting wordt de temperatuur lager vanwege het verdampende water. De gevoelstemperatuur stijgt echter doordat de vochtigheid omhoog gaat. Hier komt ook de kunde van de saunameester om de hoek kijken. De gevoelstemperatuur moet natuurlijk wel prettig blijven. Daarbij moet de saunameester in de gaten blijven houden dat het niet benauwd wordt. Goed uitgevoerd ervaar je tussendoor kippenvel en zitten er pieken en dalen in de temperatuur.

Een tweede element is de show van de saunameester. Ik heb al veel verschillende opgietingen meegemaakt. Van rustig, ingetogen en meditatief tot aan theatraal, met actie en meezingende gasten. Overigens zijn de meningen op dit punt sterk verdeeld. Sommige gasten willen geen gekkigheid tijdens een opgieting en andere kan het niet bizar genoeg zijn. Als je vaker naar de sauna gaat weet je op een gegeven moment wel welke sauna’s en opgietmeesters jouw favoriete opgieting geven.

Verschillende elementen die zorgen voor variatie

Een opgieting is in de kern steeds hetzelfde. Water met geur op de kachel, wapperen, dat een paar keer herhalen en dan naar buiten. Toch zijn er heel verschillende opgietingen. HIeronder staan 7 elementen waarmee een opgieting steeds anders is:

Warmte: Een opgieting kent verschillende gradaties. In theorie voelt het steeds warmer als er meer water op de kachel gaat. Daarbij kan een saunameester ook een pauze inlassen. Je gaat dan kort naar buiten en dan weer terug voor een of meerdere rondjes.
Wappers: Er zijn verschillende soorten wappertechnieken en hulpmiddelen. De bekendste zijn met een handdoek rondzwaaien of van boven naar beneden slaan. Er zijn echter meer technieken maar ook hulpmiddelen. Ik heb saunameesters zien wapperen met vaandels, vlaggen, meerdere handdoeken tegelijkertijd, hoepels met daarin stof gespannen, chinese waaiers, bossen takken, etc. Zolang je maar lucht kan verplaatsen.
Aankleding: de opgietmeester kan in nette saunakleding komen. Ze kunnen echter ook decorstukken meenemen en speciale kleding aantrekken, bijvoorbeeld in een bepaalde kleur (blacklight kleding) of thema. Ik ben wel eens in een opgieting met als thema zee geweest. Er was blacklight, veel blauwe kleuren en er stonden scheepsattributen binnen. De saunameester zelf was gekleed in het zwart en daardoor bijna niet te zien terwijl zijn handdoek extra opviel doordat deze reflecteerde met het blacklight. Daarmee wordt de opgieting ineens heel anders.
Geur: Er zijn vele geuren om uit te kiezen. Neem de zee opgieting die ik eerder noemde. Daarbij horen geuren zoals zeewier en zoutachtige geuren. De opgieting draaide om een scheepswrak waardoor ook een geur als eikenhout in het thema past.
Smeersels: tijdens of na een opgieting kun je heerlijk smeren. Heel bekend is de honing opgieting waarbij je tijdens de opgieting een bakje honing krijgt die je op je huid smeert.
Geluid: Sommige opgietingen draaien om stilte, andere om het geluid van de klankschalen. De saunameester kan echter ook muziek aanzetten die past bij zijn thema of sfeer. Sommige saunameesters vertellen een verhaal. Bijvoorbeeld een boswandeling waarbij je dennenhout ruikt. Totdat je bij een weidse bloementuin uitkomt dit zich uitstrekt zover als het oog ruikt en de lucht vult met de geur van magnolia.
Eten en drinken: Vaak staat er na afloop een drankje of stukje fruit. Dat heeft meerdere redenen: het is een stukje service aan de gast, helpt om je vocht/suiker weer aan te vullen en het helpt om de gasten te verzamelen in de buitenlucht. Zo is het makkelijker om even de tijd te nemen om tot rust te komen en te starten met de afkoeling.

Je allereerste opgieting

Ik hoor wel eens van gasten dat ze niet naar opgieting durven. Ze zijn bang dat het te heet is, ze vinden het te druk of willen vooral rustig relaxen en geen gekkigheid. Dat is natuurlijk helemaal prima. Tegelijkertijd hoor ik ook gasten die na een eerste keer razend enthousiast zijn.

Je kan van alles denken of vinden van een opgieting; uiteindelijk is er maar één manier om te ontdekken wat jij van een opgieting vindt. Uitproberen. Hieronder noem ik een paar tips om die eerste keer zo goed mogelijk door te komen:

Bereid je voor zoals bij een normale saunagang en zorg dat je niet uit een warm (bubbel)bad of een andere sauna komt.
Heb je een hekel aan drukte, kies dan een vroege of late opgieting. Maakt de drukte je niet uit, zorg dat je op tijd bent zodat je een laag plekje kan vinden.
Zeg tegen de saunameester dat het je eerste opgieting is en dat je graag laag en vlakbij de deur wilt zitten.
Is het te warm of voel je je niet fijn, stap gewoon tussentijds naar buiten; even goede vrienden.
Neem een open instelling mee. Kijk gewoon wat er gebeurt en probeer te ontspannen.
Neem de tijd om achteraf te koelen en uit te rusten

Lees ook: Hoe overleef ik een opgieting.

Speciale opgietdagen en evenementen

Ben je fan dan wil je meer. Op dit moment is bijvoorbeeld het Sauna Event 2014 bezig. Verschillende saunameesters geven opgietingen waarij een vakjury in samenwerking met een publieksjury bepaald wie de beste opgietingen geven. Er zijn 10 voorrondes, 4 halve finales en een finale op verschillende data en locaties in het land. Als fan kun je aanwezig zijn bij deze opgietingen. Op de website Saunameestervereniging.nl vind je meer informatie.

Er is nog een tweede evenement waar saunameesters het tegen elkaar opnemen. Het Aufguss WM wordt georganiseerd door een belangengroep van internationale saunabedrijven. Jaarlijks is er een internationale finale waar wereldtoppers hun kunsten laten zien. De Nederlandse finale wordt gehouden in Thermen Bussloo van 10-13 september 2014. Meer informatie vind je op de speciale WK website van Thermen Bussloo.

Daarnaast hebben veel sauna’s aparte themadagen waarbij ze rondom een thema saunameesters uitnodigen en extra veel opgietingen geven. Schrijf je in op de nieuwsbrieven van jouw favoriete sauna’s zodat je ook op de hoogte blijft van dit soort dagen.

Wat vind jij van een opgieting?

Ga jij wel eens naar een opgieting en hoe ervaar je die dan? Laat jouw ervaringen met een opgieting weten door hieronder een reactie achter te laten.